Zastosowania

Zastosowania technik jądrowych

W badaniach zjawiska promieniotwórczości ogromne zasługi ma nasza rodaczka Maria Skłodowska - Curie, odkrywczym radu i polonu, pierwszych przebadanych naturalnych pierwiastków promieniotwórczych (radioaktywnych).

Od odkrycia promieniotwórczości i izotopów promieniotwórczych (radioizotopów) minęło ponad 100 lat. Po raz pierwszy praktycznie zastosował radioizotopy w 1911 r. Gyórgy Hevesy (1885-1966), fizykochemik pochodzenia węgierskiego, współtwórca metody wskaźników izotopowych, laureat nagrody Nobla.

W czasie studiów wynajmował mały pokoik u gospodyni, która przygotowywała mu również posiłki. Hevesy podejrzewał, że niezjedzone resztki niektórych dań są skrzętnie zbierane przez oszczędną gospodynię i po kilku dniach ponownie podawane. Postanowił więc rzecz całą wyjaśnić. Pewnego razu ukradkiem dosypał do pozostawionych resztek posiłku śladową ilość radioaktywnej substancji. Po kilku dniach, kiedy to samo danie pojawiło się na stole - za pomocą detektora - stwierdził, że żywność jest radioaktywna. Jego podejrzenie się potwierdziło.

Od czasów Marii Skłodowskiej - Curie i Gyórgy Hevesy'ego uczeni, inżynierowie i technicy znajdują ciągle nowe możliwości wykorzystania promieniowania jonizującego w różnych dziedzinach działalności człowieka.

Analiza aktywacyjna - jądrowa analiza składu materiału
Analiza aktywacyjna - jądrowa analiza składu materiału

Nie sposób wymienić wszystkich zastosowań promieniowania jonizującego. Jest wykorzystywane w rolnictwie, konserwacji żywności, poszukiwaniu źródeł wody, diagnostyce i terapii medycznej, sterylizacji sprzętu medycznego, a także w wykrywaniu i usuwaniu zanieczyszczeń środowiska naturalnego.

Promieniowanie jonizujące wykorzystuje się również do zmiany struktury chemicznej materiałów, konstruowania niezwykle czułych detektorów (czujek) dymu, a także badania skażenia rzek, zbiorników wodnych i wód gruntowych.

Techniki jądrowe (izotopowe) znalazły zastosowanie w górnictwie, geologii, archeologii. Pozwalają one m.in. precyzyjnie określić wiek badanych skał czy minerałów, a także wiek szczątków żywych organizmów.

Promieniowanie i techniki jądrowe stosuje się szczególnie szeroko w przemyśle. Nie można sobie wyobrazić nowoczesnej produkcji przemysłowej bez izotopowych mierników grubości, defektoskopów, analizatorów składu substancji, poziomomierzy, gęstościomierzy itp. Funkcjonowanie nowoczesnej gospodarki bez udziału technik jądrowych byłoby niemożliwe.